Witamy w Unii największym Szwajcarskim Związku Zawodowym
(Informations sur Unia pour les travailleuses et travailleurs de Pologne)
Unia jest największym szwajcarskim związkiem zawodowym zrzeszającym 180 000 osób pracujących w sektorze prywatnym. Dzięki około 250 układom zbiorowym pracy zawartym z różnymi pracodawcami reprezentujemy interesy przeszło 1 300 000 osób zatrudnionych w Szwajcarii.
Od 2012 roku Unia zatrudnia polskiego przedstawiciela związkowego odpowiedzialnego za polskich pracowników i pracowniczki w Szwajcarii. Dane kontaktowe do niego znajdują się w zakładce po prawej stronie.
Unia reprezentuje interesy osób zatrudnionych w sektorze budowlanym, przemysłowym oraz usługowym, w tym szeroko pojętej opieki. W strukturach Unii działają także grupy polskich członków i członkiń, którzy poprzez regularne spotkania wzajemnie sobie pomagają. W Unii istnieje także grupa opiekunek w Zurychu i Lugano, które w 2014 wygrały pierwszy w historii Szwajcarii strajk zagranicznych opiekunek. Link do strony grupy opiekunek znajduje się tutaj: www.gutepflege.ch/cee
Unia współpracuje z Ambasadą RP w Bernie oraz Ogólnopolskim Porozumieniem Związków Zawodowych OPZZ. Wspólnie przygotowaliśmy w 2013 roku publikację „Praca w Szwajcarii, poradnik dla obywateli polskich” i w 2014 r. w ramach projektu Ministerstwa Spraw Zagranicznych „Związki Zawodowe Wsparciem dla Polaków za granicą” przewodnik „Znam swoje prawa za granicą”. Zorganizowaliśmy także wiele konferencji i spotkań z Polonią i pomogliśmy wielu polskim pracownikom i pracowniczkom. Przewodniki oraz inne ważne broszury znajdują się do pobrania w zakładce po prawej stronie.
Najważniejsze informacje o pobycie i prawie pracy w Szwajcarii
1 maja 2011 r. Szwajcaria otworzyła rynek pracy dla obywatelek i obywateli polskich. Do 30 kwietnia 2014 r. obowiązywały ograniczenia w wydawaniu pozwoleń na pobyt dłuższy niż rok (pozwolenie typu B ważne do 5 lat) w postaci tzw. „kontyngentów”. Pozwolenia na pobyt i pracę krótszą niż rok (pozwolenia typu L) nie były limitowane.
Od 1 maja 2014 r. kontyngenty zostały zniesione i od tej pory polscy obywatele i obywatelki, zatrudnieni na okres dłuższy niż rok, otrzymują automatycznie pozwolenie typu B.
W lutym 2014 roku odbyło sie referendum, w wyniku którego postanowiono wprowadzić ograniczenia w napływie obcokrajowców. Ograniczenia te dotyczyć mają również polskich obywatelek i obywateli. Szczegółowe rozwiązania są aktualnie negocjowane w związku z pracami nad nową umową instytucjonalną (tzw. umowa ramowa) między Szwajcarią a UE.
Pracownicy i pracowniczki zatrudnieni w Szwajcarii mają prawo do warunków pracy i płacy typowej dla danej branży i regionu. W Szwajcarii nie ma ogólno obowiązującej płacy minimalnej. W poszczególnych branżach zawierane są układy zbiorowe gwarantujące płacę minimalną i regulujące warunki pracy. Układ zbiorowy pracy (po niemiecku GAV, francusku CCT, włosku CCL) stanowi swego rodzaju umowę zawieraną przez związki zawodowe z pracodawcami bądź organizacjami pracodawców. Jego postanowienia dotyczą bezpośrednio warunków pracy osób zatrudnionych w danej branży w Szwajcarii.
Większość branż i około 50 procent pracowników i pracowniczek objęta jest regulacjami układów zbiorowych pracy, które dotyczą wszystkich bez względu na ich kraj pochodzenia. Dotyczą więc także osób zatrudnionych przez polskie firmy i oddelegowanych do pracy w Szwajcarii. Branże objęte układami zbiorowymi zawartymi przez Unię to m.in. budownictwo, hotelarstwo, gastronomia i opieka.
Postanowienia układów zbiorowych pracy są przez związki zawodowe okresowo negocjowane i mogą ulegać zmianom. Dlatego też warto upewnić się, czy wysokość wypłacanego wynagrodzenia odpowiada obowiązującemu w danym momencie minimum. Wykaz aktualnych układów zbiorowych zawartych przez Unię dostępny jest na stronie www.gav-service.ch. Wykaz wszystkich układów zbiorowych dostępny jest na stronie Ministerstwa Gospodarki.
Dlaczego warto wstąpić do związku?
Osoby, które pracują tam, gdzie istnieje związek zawodowy, zarabiają więcej. Układy zbiorowe pracy zawierają lepsze postanowienia niż kodeks pracy. Osoby zatrudnione w Budwnictwie, dzięki dużemu uzwiązkowieniu, mogą przechodzić wcześniej na emeryturę - już w wieku 60 lat. W przypadku, gdy organizacja pracodawców danej branży nie istnieje, dopuszcza się możliwość zawierania układów zbiorowych z rządem, tzw. normalnych układów zbiorowych (NAV po niemiecku, CTT po francusku i CNL po włosku). Dzięki temu rozwiązaniu i działalności Unii, od roku 2011 osobnym układem zbiorowym uregulowana została praca osób zatrudnionych do wykonywania opieki w domu (więcej o tej branży w broszurze po prawej stronie).
Członkowie i członkinie Unii otrzymują dofinansowanie do kursów zawodowych i językowych – Unia pokrywa 50 procent kosztów kursów językowych i zawodowych do kwoty 750 CHF rocznie (w zależności od regionu zwrot może być wyższy). Prowadzone są również kursy całkowicie darmowe dla członków i członkiń, organizowane przez Instytut Związkowy Movendo. Link do kursów znajduje się tutaj: www.movendo.ch.
Osoby zrzeszone w Unii otrzymują bezpłatną pomoc prawną włącznie z prowadzeniem sprawy przed sądem. Prawo to, co do zasady przsługuje po trzech miesiącach od wstąpienia do związku. W sprawach grupowych oraz dumpingu socjalnego tej zasady się nie stosuje.
Członkowie otrzymują bezpłatną pomoc prawną włącznie z prowadzeniem sprawy przed sądem. Co do zasady członkowie maja prawo do całkowitej ochrony prawnej tylko w przypadku, jeśli konflikt z pracodawcą pojawił się po minimum trzech miesiącach od wstąpienia do związku. W sprawach grupowych oraz dumpingu socjalnego tej zasady się nie stosuje.
Członkowie i członkinie Unii są ponadto lepiej poinformowani. Prawo pracy zmienia się relatywnie szybko, również jeśli chodzi o coroczne podwyżki. Unia dba o to by na bieżąco informować o najważniejszych zmianach.
Tam, gdzie istnieje układ zbiorowy pracy, pracownicy i pracowniczki odprowadzają składki na fundusz parytacyjny (komisję dwustronną) czyli na związki zawodowe i organizacje pracodawców. Płacą więc pośrednio na działanie związków, nie korzystając z przynależności do nich. Dlatego warto się zapisać do związku i korzystać z usług oferowanych przez Unię. Na odcinku wypłaty można sprawdzić jaka kwota jest odprowadza na ten fundusz. W większości przypadków Unia zwraca swoim członkom i członkiniom, całość sumy potrąconej z wynagrodzenia na ten fundusz.
Najważniejsze informacje o Unii
Unia reprezentuje osoby zatrudnione w ponad 100 branżach zorganizowanych w czterech sektorach: budownictwie, przemyśle, rzemiośle oraz usługach.
Unia podzielona jest na 13 regionów: Aargau-Nordwestschweiz, Bern/Oberaargau Emmental, Berner Oberland, Biel Seeland/Solothurn, Fribourg, Genève, Neuchâtel, , Ostschweiz-Graubünden, Transjurane, Vaud, Valais/Wallis, Zentralschweiz i Zürich-Schaffhausen.
Większość regionów jest podzielona na geograficzne sektory. Regiony i sektory kierowane są ze 110 biur sekretariatów Unii. W sumie związek zatrudnia przeszło 900 pracowników i pracowniczek.
Unia posiada największą kasę dla bezrobotnych w Szwajcarii. Ponad 30 procent wszystkich świadczeń dla bezrobotnych w Szwajcarii jest wypłacanych przez kasę dla bezrobotnych Unii.
W ramach Unii działają również grupy reprezentujące interesy kobiet, migrantek i migrantów, młodzieży oraz seniorów.
Unia angażuje się rownież w kampanie polityczne na rzecz równości, sprawiedliwości i solidarności. Bierzemy również udział w ciągłej walce na rzecz praw cudzoziemców i cudzoziemek. Unia współpracuje z wieloma organizacjami w tym m.in. Streik for Future i Strajk Kobiet organizując wiele wydarzeń w całej Szwajcarii. Jeżeli chcesz się przyłączyć do aktywnej walki o lepszą przyszłość to zgłoś się do nas. Odwiedź również naszą grupę na Facebook’u: Polacy w UNIA